Werknemers laten thuiswerken? Zo pak je dat aan

Ruim 1 op de 5 werknemers werkt minstens 1 dag in de week vanuit huis. Logisch ook, want het scheelt reistijd en zorgt voor meer flexibiliteit. Maar wist je dat je als ondernemer aansprakelijk kunt worden gesteld als het onverhoopt misgaat? Ontdek hoe je een goede thuiswerkplek verzorgt voor je werknemers.

Zorgplicht als ondernemer

Als ondernemer ben je verplicht de veiligheid en gezondheid van je medewerkers te beschermen. Dat betekent dat je – zoals de wet voorschrijft – redelijke maatregelen moet nemen om ervoor te zorgen dat een werknemer tijdens het uitoefenen van het werk geen schade lijdt. De thuiswerkplek valt daar ook onder.

Rechtszaak in 2007

Dat is niks nieuws. Al in 2007 spande een jonge werknemer een zaak aan tegen haar werkgever, pensioenuitvoerder PGGM. De vrouw zat thuis met RSI-klachten en volgens haar was de organisatie daarvoor verantwoordelijk.

PGGM stelt in het verweer onder andere dat de vrouw een deel van haar werkzaamheden thuis verrichtte. Die werkplek valt volgens de pensioenuitvoerder niet onder de verantwoordelijkheid van de werkgever.

De uitspraak van het Gerechtshof in Amsterdam is duidelijk: als werkgever bepaalt PGGM de plaats, omstandigheden en middelen waarmee medewerkers hun taken doen. Of dat nu op kantoor, onderweg of thuis is. De zorgplicht die een werkgever heeft, geldt dus ook wanneer een medewerker de mogelijkheid heeft om thuis te werken.

Belang van een goede thuiswerkplek

De uitspraak galmt nog lange tijd na en zet de toon voor gelijksoortige zaken die in de jaren erop zullen volgen. En ondanks dat het dus geen nieuws meer mag zijn, onderschatten de meeste ondernemers nog steeds hoe belangrijk het is om een goede thuiswerkplek voor je werknemers te regelen.

De verantwoordelijkheid die je als ondernemer hebt voor je personeel stopt dus niet bij de deur van het kantoor. De zogenoemde zorgplicht geldt ook voor medewerkers die op andere locaties werken, zoals thuis bijvoorbeeld.

Dat thuiswerken doen we overigens steeds vaker – al helemaal na de coronapandemie. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau werkt ruim 1 op de 5 werknemers minstens 1 dag in de week vanuit huis. 10 jaar geleden was dat nog maar 15%.

Thuiswerkplek inspecteren

Het is dus belangrijk om als ondernemer de thuiswerkplek van je personeel goed te inspecteren. Stel je voor: één van je werknemers werkt regelmatig thuis en klaagt over een stijve rug, zere schouders of stroeve pols. Uiteindelijk meldt die zich zelfs ziek. De werknemers stelt vervolgens dat de klachten zijn te wijten aan de werkplek die niet zou deugen.

Mocht het tot een zaak komen, dan zal de rechter in zo’n geval altijd kijken in hoeverre jij je zorgplicht bent nagekomen. Oftewel, heb je gezorgd voor veilige werkomstandigheden? Heb je de werkplek bijvoorbeeld geïnspecteerd? Zo niet, dan is – ook bij een thuiswerksituatie – de kans aanwezig dat jij als werkgever aansprakelijk wordt gesteld voor geleden schade. Het overgrote deel van de bedrijven is zich daar niet van bewust.

Ziek en thuiswerken

Daartegenover staat wel dat jouw thuiswerkende werknemer minder goed jou als werkgever zal kunnen aanspreken voor geleden schade. Daarvoor zijn privé en werk in een thuissituatie te veel verweven. De wettelijke zorgplicht geldt dus ook bij thuiswerken, maar levert wel een aantal obstakels op. Zo heb jij als werkgever minder zeggenschap over de thuiswerkplek en kunt minder goed controleren of jouw instructies worden nageleefd. Het ontslaat je echter niet van je zorgplicht. Ben je daar als werkgever van bewust.

De rechten van thuiswerkers gaan zelfs nog iets verder dan dit. Zo kan een werknemer die ziek thuis zit aanvoeren dat hij de afgelopen maanden gemiddeld 15 uur per dag heeft gewerkt. Als iemand regelmatig thuis aan de slag is geweest, blijkt het voor werkgevers in de praktijk erg moeilijk om het tegendeel te bewijzen.

Protocol en checklist

Heb je als werkgever dan helemaal geen poot om op te staan? Gelukkig wel. Het is vooral belangrijk dat je van tevoren duidelijke afspraken maakt en je de risico’s van thuiswerken inventariseert. Sta je thuiswerken toe? Stel dan een protocol op met daarin alle voorwaarden en regels die gelden voor mensen die wel eens thuis aan het werk zijn. Je kunt zo’n protocol in het personeelsreglement verwerken en werknemers deze laten tekenen.

Wil je de thuiswerkplek zelf beoordelen of deze voldoet aan de ergonomische voorschriften? Dan moet je toestemming van de werknemer hebben in verband met privacy. Eventueel kun je de werknemer zelf een checklist laten invullen. Deugt deze stoel? Staat het bureau stevig? Moet het scherm iets omhoog? Zo vink je één voor één alle punten af. Pas wanneer de hele checklist is afgewerkt, kun je toestemming geven om thuis aan de slag te gaan.

Overdreven? Zo klinkt het misschien wel. Maar de gezondheid van je personeel is nou eenmaal ontzettend belangrijk. Bovendien voorkom je zo (onnodige) rechtszaken.

jurist

Miranda Oostenrijk

Miranda werkt sinds 2008 bij DAS. Zij is juridisch specialist Arbeid en Inkomen.

Bekijk meer
Heeft deze informatie je geholpen?

We horen graag je feedback. Daarmee help je ons om deze informatie verder te verbeteren.