Slapende dienstverbanden

Wat is een slapend dienstverband?

Wordt een werknemer die meer dan 104 weken arbeidsongeschikt is door de werkgever in dienst gehouden dan wordt gezegd dat deze werknemer een slapend dienstverband heeft. De werknemer is nog wel in dienst maar verricht geen werk meer. De arbeidsovereenkomst bestaat nog maar is feitelijk een lege huls. Het voordeel voor de werkgever is dat hij dan geen transitievergoeding verschuldigd is. Een nadeel voor de zieke werknemer, want die krijgt deze vergoeding dan niet.

Geschiedenis

Met de invoering van de Wet werk en zekerheid, op 1 juli 2015, veranderde onder andere het ontslagrecht. Iedere werknemer die langer dan twee jaar in dienst is geweest en ontslag krijgt, heeft recht op een transitievergoeding. Ook werknemers die meer dan 104 weken arbeidsongeschikt zijn. Vóór 1 juli 2015 hadden die werknemers geen recht op een vergoeding en werd het dienstverband dan ook bijna altijd door de werkgever beëindigd na 104 weken.

Vermijden van vergoeding

Wat gebeurde er? Vanaf 1 juli 2015 besloten veel werkgevers de langdurig arbeidsongeschikte werknemer in dienst te houden. Zo hoefden zij geen transitievergoeding te betalen. Omdat er geen ontslagplicht is, kan de werkgever een arbeidsongeschikte werknemer in dienst houden zonder dat hij of zij hoeft te werken. De arbeidsovereenkomst bestaat dat nog steeds maar wordt feitelijk een lege huls. En dat wordt een slapend dienstverband genoemd.

Compensatie voor werkgevers

Deze praktijk stuitte op veel kritiek. De politiek besloot om de werkgevers financieel tegemoet te komen. Vanaf 1 april 2020 geldt er een compensatieregeling. Werkgevers kunnen het UWV vanaf dat moment verzoeken de betaalde transitievergoeding te compenseren bij ontslag wegens langdurige ziekte. Door het UWV zal maximaal de transitievergoeding zoals die is opgebouwd tot aan de datum waarop de werknemer 104 weken arbeidsongeschikt was compenseren. Dit geldt overigens alleen voor transitievergoedingen die op of na 1 juli 2015 zijn betaald. De regering wil daarmee werkgevers stimuleren om de arbeidsovereenkomst te beëindigen en een einde te maken aan het slapend dienstverband.

Wat zegt de rechter erover?

De afgelopen maanden heeft het slapend dienstverband tot veel juridische procedures geleid. In deze procedures probeerden langdurig arbeidsongeschikte werknemers beëindiging van hun slapende dienstverband af te dwingen. Die procedures leidden in eerste instantie tot niets, totdat eind 2018 een werknemer zijn gelijk kreeg. Die uitspraak leidde tot nieuwe juridische procedures met heel wisselende uitkomsten.
De kantonrechter in Roermond besloot daarom hierover vragen te stellen aan de Hoge Raad.

In strijd met goed werkgeverschap

De Hoge Raad heeft op 8 november 2019 antwoord gegeven op de vragen. Het slapend in dienst houden van een langdurig zieke werknemer is in strijd  met goed werkgeverschap, is het oordeel van de Hoge Raad. Daarom vindt de Hoge Raad dat de werkgever gehouden is in te stemmen met een voorstel van de werknemer tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden, onder toekenning van een vergoeding aan de werknemer ter hoogte van de wettelijke transitievergoeding. Met andere woorden: als de langdurige zieke werknemer aan zijn werkgever vraagt om de arbeidsovereenkomst te ontbinden, dan moet de werkgever daar aan meewerken. De werknemer heeft dan recht op de transitievergoeding.

Er geldt wel een uitzondering, namelijk als de werkgever kan aantonen dat hij een gerechtvaardigd belang heeft de arbeidsovereenkomst in stand te houden. Als voorbeeld noemt de Hoge Raad dat er een reële re-integratiemogelijkheden aanwezig zijn. De werkgever mag het verzoek niet afwijzen om reden dat op korte termijn de werknemer met pensioen kan gaan.

Heb je recht op een transitievergoeding?

Ben je werknemer met een slapend dienstverband dat is ontstaan na 1 juli 2015? Vul dan het contactformulier hieronder in. Ook als je al eerder contact met ons hebt gehad. We bespreken graag wat de uitspraak van de Hoge Raad voor jouw situatie betekent