Je bent erfgenaam: wat nu?

Je krijgt een brief van een notaris die uitlegt dat je erfgenaam bent en welke keuzemogelijkheden je hebt. Of je krijgt een brief van een jurist of advocaat die een familielid bijstaat. Dat kan een familielid zijn met wie je al jaren geen contact meer had. Er zijn dingen in het verleden gebeurd en je wil ook eigenlijk helemaal niets meer met dat familielid te maken hebben. Paniek. Wat moet je hier nu mee? En kun je er ook vanaf? Of: is helemaal niets doen ook een optie?

Drie keuzes

Als erfgenaam heb je drie keuzemogelijkheden:

Je kunt de nalatenschap zuiver aanvaarden.
Je kunt de nalatenschap beneficiair aanvaarden.
Je kunt de nalatenschap verwerpen.

In dit artikel behandel ik nu eerst optie 1. In de volgende artikelen komen ook de twee andere aan de orde.

Je legt een verklaring bij de griffie af

Je kunt een nalatenschap zuiver aanvaarden door een verklaring van zuivere aanvaarding af te leggen bij de griffie van de rechtbank van het sterfhuis (‘de laatste woonplaats van de overledene’). Zo staat het in de wet. Die verklaring komt dan in het zogenoemde boedelregister van de rechtbank.

Je laat een termijn verlopen

Sommige erfgenamen maken geen keuze en reageren niet op brieven van een notaris, jurist of advocaat. In zo’n situatie kan een belanghebbende, bijvoorbeeld een andere erfgenaam, naar de kantonrechter gaan. De belanghebbende verzoekt de kantonrechter dan om de erfgenaam een termijn te stellen om een keuze te maken ten aanzien van de nalatenschap. Maak je als erfgenaam binnen deze termijn geen keuze? Dan heb je de nalatenschap zuiver aanvaard.

Je verricht handelingen

Je kunt een nalatenschap ook zuiver aanvaarden door handelingen te verrichten. Die handelingen worden ‘daden van zuivere aanvaarding’ genoemd. Welke handelingen zijn dat dan?

Schulden van de overledene betalen en een betalingsregeling treffen met diens schuldeisers.
De woning van de overledene leeghalen en de spullen (sieraden/inboedel) onderling verdelen of bepalen wat daar mee moet gebeuren.
Het erkennen van een schuld/schulden van de nalatenschap.
De verkoop van de woning van de overledene of bijvoorbeeld ook de inboedel of auto.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden. In deze gevallen gedraag je je als erfgenaam en regel je van alles. Dan kun je worden aangemerkt als erfgenaam die de nalatenschap ondubbelzinnig en zonder voorbehoud zuiver heeft aanvaard.

De gevolgen kunnen heel vervelend zijn. Bijvoorbeeld dat je met je privévermogen schulden van de overledene moet betalen als dat niet uit de nalatenschap kan worden voldaan.

Zorg voor een financieel overzicht

Voor alle drie de keuzemogelijkheden geldt in beginsel dat een eenmaal gemaakte keuze onherroepelijk is. Kies je voor een zuivere aanvaarding van de nalatenschap? Zorg dan voor een goed en compleet overzicht van de financiën van de overledene voordat je deze keuze maakt.

Niets doen is niet verstandig

Doe je helemaal niets? Dat is niet verstandig. Je loopt het risico dat je in een juridische procedure terechtkomt. Of dat je niet meer vrij bent in het maken van een eigen keuze.