Dagdieverij: wat is het en wat kunnen werkgevers doen?

Wat is dagdieverij?

Dagdieverij, oftewel het ongeoorloofd besteden van werktijd aan privézaken, kan ernstige gevolgen hebben, zoals ontslag op staande voet. Feitelijk steelt een werknemer tijd van de baas. Vandaar de naam dagdieverij. Een werknemer die een verlofdag niet registreert, terwijl hij wel vrij neemt, valt hier ook onder. Het is belangrijk om werknemers bewust te maken van de regels en verwachtingen om dergelijke situaties te vermijden.

Ontslag op basis van dagdieverij

Dagdieverij is een term die tot voor kort zelden opdook in de rechtspraak. Tot twee jaar geleden had ik zelfs nog nooit gehoord van ontslag op basis van dagdieverij. Pas sinds de coronapandemie, toen thuiswerken een enorme vlucht nam, doen bedrijven er vaker een beroep op.

Monitoring van personeel

Je ziet daarmee ook vaker dat werkgevers proberen hun personeel op afstand te monitoren om meer controle te krijgen over wat werknemers thuis tijdens werktijd doen. Dit heeft geleid tot rechtszaken waarin werkgevers hun medewerkers verplichtten om de hele dag de webcam aan te hebben tijdens het thuiswerken. De rechter heeft echter geoordeeld dat dit niet is toegestaan.

Monitoring alleen bij verdenking

Vanwege privacywetgeving mag je als werkgever je werknemers niet continu monitoren, tenzij er een duidelijke verdenking is. Maar dan moet je alsnog aankondigen dat je hen vanaf nu in de gaten gaat houden. Weet iemand dat hij onder een vergrootglas ligt? Dan is het natuurlijk nog wel de vraag of monitoren zin heeft. Overigens hoeft een werknemer niet altijd gewaarschuwd te worden. Als het van tevoren is vastgelegd in een richtlijn en voorgelegd aan de OR, hoeft dat niet altijd.

Mogelijkheden voor werkgevers beperkt

Wanneer je als werkgever vermoedt dat er sprake is van dagdieverij, zijn de mogelijkheden om actie te ondernemen vaak beperkt. Pas wanneer het 'vergrijp' zo omvangrijk is dat het duidelijk wordt dat de werknemer niet de uren maakt die verwacht worden, kun je stappen ondernemen. Je kunt wel besluiten om de werknemer te verplichten weer fulltime op kantoor te komen werken. Er bestaat immers geen recht op thuiswerken. Ben je al ontevreden over het werk van een werknemer en is het overduidelijk dat hij het niet zo nauw neemt met het aantal werkuren? Dan heb je meer munitie om hem te ontslaan.

Goed laten informeren over geven van ontslag

De meeste gevallen van dagdieverij betreffen werknemers die het te bont maken. Dus als ze af en toe een wasje doet, de kinderen van school halen of boodschappen doen onder werktijd, is dat niet meteen een reden om actie te ondernemen. Maar als werknemers het te bont maken, hun werk eronder lijdt en niet bereikbaar zijn, kan dat een teken zijn dat ze niet aan het werk zijn tijdens kantooruren. Dan kan het zijn dat ze zich schuldig maken aan dagdieverij en kan je in sommige gevallen overgaan tot ontslag, al dan niet op staande voet. Maar werkgevers moeten zich goed laten informeren over de juiste procedures bij ontslag op staande voet en bewust zijn van de risico’s. Bij twijfel is het beter om geen overhaaste beslissingen te nemen.