Overgangsrecht binnen de Omgevingswet: wat betekent dit voor jou?

Het overgangsrecht zorgt ervoor dat procedures voor bijvoorbeeld vergunningen gewoon door kunnen gaan tijdens de overgangsperiode waarin de gemeente alle oude regels moet omzetten naar nieuwe regels.

Het overgangsrecht binnen de Omgevingswet regelt wat er gebeurt met bestaande rechten, plichten, vergunningen en besluiten die golden voordat de nieuwe wet inging. Een van de belangrijkste aspecten van het overgangsrecht is dat bestaande vergunningen en plannen worden gerespecteerd, zelfs als deze niet volledig voldoen aan de nieuwe regels die de Omgevingswet introduceert. Dit betekent dat lopende procedures en verleende vergunningen onder het oude recht worden afgehandeld, tenzij er sprake is van uitzonderingen of specifieke overgangsregelingen.

Hoofdregels overgangsrecht bestemmingsplannen en vergunningen

Bestemmingsplannen

Voor procedures over bestemmingsplannen geldt dat als het ontwerp van het bestemmingsplan voor 1 januari 2024 ter inzage is gelegd door de gemeente, het oude recht nog op de vaststelling van die bestemmingsplannen van toepassing is. Dat geldt dan ook voor eventuele beroepen tegen het bestemmingsplan.

Tegemoetkoming planschade

Voor procedures over verzoeken om tegemoetkoming in planschade geldt dat als het verzoek om tegemoetkoming is ingediend voor 1 januari 2024, het oude recht nog van toepassing is. Dat geldt ook voor eventuele bezwaren en beroepen tegen het besluit over de tegemoetkoming. Onder de Omgevingswet heet de 'tegemoetkoming planschade' voortaan 'nadeelcompensatie'.

Omgevingsvergunningen

Voor procedures over omgevingsvergunningen geldt dat als de vergunning is aangevraagd voor 1 januari 2024, het oude recht van toepassing blijft op de procedure over de vergunningverlening en eventuele bezwaren en beroepen tegen de omgevingsvergunning.

Hoofdregels overgangsrecht handhavingsprocedures

In handhavingszaken geldt dat op een verzoek om handhaving dat voor 1 januari 2024 is ingediend, het oude recht nog van toepassing blijft. Als naar aanleiding van een handhavingsverzoek voor 1 januari 2024 een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang is opgelegd, blijft op de procedure over die last ook het oude recht van toepassing.

Gemeente mag zelf besluiten

Met de komst van de Omgevingswet zijn veel bevoegdheden over ruimtelijke ordening van het Rijk overgedragen aan de gemeente. Gemeenten hebben tot en met 31 december 2031 de tijd om te besluiten of ze die landelijke regelgeving gaan aanpassen. Dit heeft bijvoorbeeld betrekking op sommige bouwwerken die voor 1 januari 2024 volgens de landelijke regels vergunningvrij waren. Van die bouwwerken mogen gemeenten zelf bepalen of ze die vergunningvrij willen laten blijven. Het gaat hierbij vooral om bijvoorbeeld schuurtjes, aanbouwen, carports, schuttingen tussen de één meter en twee meter hoog en het gebruik van bouwwerken voor mantelzorg.

Overgangsrecht waarborgt juridische continuïteit binnen Omgevingswet in overgangsfase

Kortom, het overgangsrecht binnen de Omgevingswet is een belangrijk aspect dat waarborgt dat procedures kunnen doorgaan tijdens de overgangsfase naar de nieuwe wetgeving.

Voor burgers en bedrijven is het belangrijk om op de hoogte te zijn van het overgangsrecht binnen de Omgevingswet, met name als zij te maken hebben met lopende procedures, vergunningen of plannen. Ik adviseer om tijdig informatie in te winnen bij de betreffende overheidsinstanties en om eventuele wijzigingen in wet- en regelgeving nauwlettend te volgen.

Praktische tip om je goed voor te bereiden op de Omgevingswet

Een praktische tip om goed voorbereid te zijn op wijzigingen als gevolg van de invoering van de Omgevingswet is om je te abonneren op de e-mailservice van Berichten over uw buurt - Zoeken | Overheid.nl., zodat je automatisch op de hoogte wordt gehouden. Door je te abonneren krijg je een e-mail als er in jouw buurt regelgeving gaat veranderen. Zo kan je eventuele wijzigingen in wet- en regelgeving beter volgen en kan je, indien nodig, tijdig bezwaar maken of actie ondernemen.

Meer weten over de gevolgen van de Omgevingswet

Lees hier de blog van Thijs van der Weijde ‘Wat verandert er in het vergunningvrij bouwen onder de Omgevingswet’.